Siatki centylowe to normy rozwojowe opracowane dla odpowiednich grup wiekowych z uwzględnieniem płci. Siatki centylowe zostały opracowane, aby monitorować rozwój dziecka. Są to wykresy, na których pokazane są centyle przypisane do określonej wagi i wzrostu dzieci w różnym wieku i różnej płci (siatki dla dziewcząt i chłopców są różne). Średni wzrost i waga to te, które ma połowa dzieci w danym wieku. Oznacza to, że waga lub wzrost jest na poziomie 50. centyla (tzw. mediana).
Centyle, a w zasadzie percentyle to wartości statystyczne. Obrazują ile procent dzieci w danym wieku uzyskuje średnio wyższe, a ile niższe wyniki. Przykładowo po naniesieniu na zależną od płci "siatkę centylową masy ciała" takich danych jak wiek i waga otrzymujesz wykres z zaznaczonym punktem, w którym wypadł wynik. Załóżmy, że jesteś chłopcem, masz 13 lat i 2 miesiące, ważysz 38 kg (patrz: przykład [1]). Punkt ten znalazł się na 10 centylu. Oznacza to, że 10% dzieci w Twoim wieku waży mniej, a 90% więcej niż Ty. Oczywiście brana jest tu nie cała populacja dzieci w tym wieku, a przebadana grupa, na podstawie której powstała dana siatka.
Na siatce przyjęło się zaznaczać następujące centyle jako punkty odniesienia: 3 (lub 5), 10, 25, 50, 75, 90 i 97 (lub 95). Obszary między nimi określa się jako "przedziały centylowe". Wprowadzając co jakiś czas najnowsze pomiary, możesz uzyskać krzywą rozwoju. Jeżeli biegnie ona cały czas w tym samym przedziale centylowym (lub w dwóch sąsiednich), to znaczy, że rozwijasz się harmonijnie. Za alarmujące, wymagające nadzoru lekarza uważa się wartości poniżej 3. i powyżej 97. centyla. Jeśli wartości są poniżej 10. i powyżej 90. centyla, niekoniecznie świadczy to o nieprawidłowości, jednak konsultacja medyczna jest dobrym pomysłem. Podobnie, jeśli wartości są w normie, ale zachodzi duża rozbieżność pomiędzy wagą a wzrostem.
Siatki centylowe OLAF i OLA:
Powyższe siatki centylowe zostały opracowane na podstawie danych reprezentatywnych dla populacji dzieci i młodzieży z całej Polski w wieku od 3 do 18 lat, dobrane w sposób losowy. Dane zostały pozyskane w toku realizacji projektów OLAF i OLA koordynowanych przez Instytut "Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka" w latach 2007-2012.
Siatki centylowe WHO (Światowej Organizacji Zdrowia):
Odnośniki:
[1] https://zscielcza.pl/wf/centyle_masy_ciala_chl_przyklad.jpg
[2] https://zscielcza.pl/wf/centyle_masy_ciala_chlopcow_w_wieku_3_18_lat.jpg
[3] https://zscielcza.pl/wf/centyle_masy_ciala_dziewczat_w_wieku_3_18_lat.jpg
[4] https://zscielcza.pl/wf/centyle_wysokosci_ciala_chlopcow_w_wieku_3_18_lat.jpg
[5] https://zscielcza.pl/wf/centyle_wysokosci_ciala_dziewczat_w_wieku_3_18_lat.jpg
[6] https://zscielcza.pl/wf/centyle_bmi_chlopcow_w_wieku_3_18_lat.jpg
[7] https://zscielcza.pl/wf/centyle_bmi_dziewczat_w_wieku_3_18_lat.jpg
[8] https://zscielcza.pl/wf/cht_hfa_boys_perc_5_19years.jpg
[9] https://zscielcza.pl/wf/cht_hfa_girls_perc_5_19years.jpg
[10] https://zscielcza.pl/wf/cht_bmifa_boys_perc_5_19years.jpg
[11] https://zscielcza.pl/wf/cht_bmifa_girls_perc_5_19years.jpg